Avlodlar xotirasidagi ovoz: Sun’iy intellekt Afzal Rafiqov ovozini tikladi
Dublyaj sohasiga ulkan hissa qo‘shgan o‘zbek aktyori va O‘zbekiston xalq artisti Afzal Rafiqov eng zamonaviy sun’iy intellekt texnologiyalari tufayli o‘zining mashhur ovozini qayta tiklash imkoniyatiga ega bo‘ldi. Sun’iy intellektga asoslangan yechimlarni ishlab chiqishga ixtisoslashgan “AIM Lab” mahalliy kompaniyasi Rafiqovga jarrohlikdan so‘ng zarar ko‘rgan ovozini tiklashning innovatsion usulini taklif etdi.
Ko‘plab filmlar, seriallar va multfilmlarga ovoz berish orqali ovozi mashhur bo‘lgan Afzal Rafiqov og‘ir kasallik oqibatlari bilan kurashishga majbur bo‘ldi. Ovoz boylamlarida o‘tkazilgan operatsiyadan so‘ng, uning ovozi avvalgi kuchini yo‘qotdi, bu esa rollarni ijro etish va sahnada chiqish imkoniyatlarini sezilarli darajada cheklab qo‘ydi.
Qiyinchiliklarga qaramay, Rafiqov sahnani tark etmadi va kino hamda teatrda ishlashni davom ettirdi, garchi ovoz tembrining o‘zgarishi taklif qilinayotgan rollar sonini sezilarli darajada kamaytirgan bo‘lsa-da. Aktyor ovozining avvalgi taniqliligini qaytarish uchun “AIM Lab” nutqdan-nutqqa o‘tkazish texnologiyasidan foydalandi. Kompaniya Rafiqov asarlarining arxiv yozuvlarini to‘pladi va shu ma’lumotlar asosida Rafiqovning yangi ovozini o‘zgartirishi va uning avvalgi ovozini saqlab qolishi mumkin bo‘lgan neyron tarmog‘ini o‘qitdi.
Nutqdan-nutqqa (speech-to-speech) o‘tkazish texnologiyasi boshlang‘ich ovozni tahlil qilish va uni raqamli formatda qayta yaratish imkonini beradi. Endilikda, Rafiqovning operatsiyadan keyingi ovozida o‘zgarishlar bo‘lishiga qaramay, u o‘nlab yillar davomida tomoshabinlarga tanish va sevimli bo‘lgan avvalgi ohang va o‘ziga xos tembr bilan filmlar va loyihalarga ovoz berishni davom ettirishi mumkin.
“Bu holatda sun’iy intellekt texnologiyalaridan foydalanish eng so‘nggi ishlanmalarni haqiqiy inson muammolarini hal qilishga yo‘naltirish mumkinligini ko‘rsatmoqda,” — dedi AIM Lab asoschisi Hikmatilla Ubaydullayev.
“Bu aktyor iste’dodini almashtirish emas, balki uning noyob fazilatlarini saqlab qolish va yangi avlodlarga yetkazish usulidir”, — deya qoʻshimcha qildi u.
Ushbu loyiha sun’iy intellektning ijodiy sanoatni qo‘llab-quvvatlashi va jismoniy imkoniyatlari cheklangan odamlarning imkoniyatlarini kengaytirishi mumkinligining yana bir isboti bo‘ldi. Afzal Rafiqovning ovozini sun’iy intellekt yordamida qayta tiklash nafaqat texnologik taraqqiyotni anglatadi, balki innovatsiyalarning madaniy merosni asrab-avaylash uchun qanday xizmat qilishi mumkinligini ham ko‘rsatadi.
Tiklangan ovozni tinglash uchun quyidagi post ustiga bosing.